زیست‌ ـ قدرت در اندیشۀ سیاسیِ فوکو، آگامبن، و نگری: از جامعۀ انضباطی تا جامعۀ کنترلی جهانی

author

  • رضا نجف‌زاده عضوهیئت ‌علمی علوم سیاسی، شهید بهشتی
Abstract:

چکیده تحول مفاهیم سیاسی و اجتماعی تابعی از تحول فرماسیون یا وضعیت واقعیِ نیروهاست. بر این پایه، می‏توان این ایده‏ها را در دستگاه نظری میشل فوکو مطرح کرد: مفاهیم برساختۀ فوکو، با ورود جامعۀ سرمایه‌داری به عصر اطلاعات، دست‌خوش تحول شده است. زیست ـ قدرت، تقریباً، کلیدی‏ترین مفهومی است که با دگرگونی شرایط عینیِ اِعمال آن و با دگرگونیِ میدان واقعیت تولید سرمایه‏دارانه، از سوی طیف عمده‏ای از اندیشمندان، بازبینی و مجدداً شاکله‏بندی شده است. در این پژوهش، پس از مروری کوتاه بر پیشینۀ کاربرد مفاهیم زیست ـ قدرت و زیست ـ سیاست و معرفی دیدگاه‏های برخی از نظریه‏پردازان سنت انگلوامریکن، تلقی فوکو از این مفاهیم را مطالعه می‌کنیم. سپس، در بخش‏های دیگر این پژوهش، بر اساس اندیشه‏های جورجو آگامبن، آنتونیو نگری، و مایکل هارت، به بررسی گسست در سنت فوکویی مطالعات قدرت زیستی می‏‌پردازیم. در پایان، کاستی‏های اندیشۀ سیاسی و تاریخی فوکو را برمی‌شماریم و برای امکان یا امتناع کاربست روش‏شناسی‏ها و نظریه‌های وی در وضعیت استثناییِ پایدار یا وضعیت سرمایه‏داری اطلاعاتی واقعاً موجود ملاحظاتی را مطرح می‏کنیم.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

زیست ـ قدرت در اندیشۀ سیاسیِ فوکو، آگامبن، و نگری: از جامعۀ انضباطی تا جامعۀ کنترلی جهانی

چکیده تحول مفاهیم سیاسی و اجتماعی تابعی از تحول فرماسیون یا وضعیت واقعیِ نیروهاست. بر این پایه، می‏توان این ایده‏ها را در دستگاه نظری میشل فوکو مطرح کرد: مفاهیم برساختۀ فوکو، با ورود جامعۀ سرمایه داری به عصر اطلاعات، دست خوش تحول شده است. زیست ـ قدرت، تقریباً، کلیدی‏ترین مفهومی است که با دگرگونی شرایط عینیِ اِعمال آن و با دگرگونیِ میدان واقعیت تولید سرمایه‏دارانه، از سوی طیف عمده‏ای از اندیشمندان، ...

full text

زیست ـ قدرت در اندیشۀ سیاسیِ فوکو، آگامبن، و نگری: از جامعۀ انضباطی تا جامعۀ کنترلی جهانی

چکیده تحول مفاهیم سیاسی و اجتماعی تابعی از تحول فرماسیون یا وضعیت واقعیِ نیروهاست. بر این پایه، می‏توان این ایده‏ها را در دستگاه نظری میشل فوکو مطرح کرد: مفاهیم برساختۀ فوکو، با ورود جامعۀ سرمایه داری به عصر اطلاعات، دست خوش تحول شده است. زیست ـ قدرت، تقریباً، کلیدی‏ترین مفهومی است که با دگرگونی شرایط عینیِ اِعمال آن و با دگرگونیِ میدان واقعیت تولید سرمایه‏دارانه، از سوی طیف عمده‏ای از اندیشمندان، ب...

full text

جامعۀ بین المللی و عدالت کیفری جهانی

در نظام حقوق بین‌الملل تحولات قابل تأملی روی داده که ملاحظات انسانی فصل مشترک بسیاری از آنهاست. ظهور و روند رو به تکامل مفهوم جامعۀ بین­المللی، متضمن شناسایی ارزش­های بنیادین برای این جامعه است، به نحوی که تضمین حمایت و احترام به اصول و ارزش­های مزبور به‌منزلۀ دغدغه­ای مشترک در نظام بین­المللی مورد توجه است. تاکنون ابزارها و شیوه­های مختلفی برای حراست از منافع و ارزش­های مشترک جامعۀ بین­المللی ...

full text

بازشناسی مفهوم قدرت در اندیشۀ فوکو

هدف اصلی مقالۀ حاضر بازشناسی نوع نگاه فوکو به مقولۀ قدرت و ماهیت آن است. او از آبشخورهای فکری اندیشمندانی چون هایدگر، فروید، مارکس، و به‌خصوص نیچه بیش‌ترین تأثیر را پذیرفته است. فوکو با بدیل روش‌شناختی خود در قالب روش‌های دیرینه‌شناسی و تبارشناسی و با مفاهیمی مانند گفتمان و اپیستمه، که بیش از همه محصول فکری خود اوست، تأثیری پردامنه در اغلب قلمروهای اندیشه و اندیشمندان هم‌دوره و پس از خود بر جای...

full text

نسبت رؤیت‌پذیری با قدرت در اندیشۀ فوکو

«رؤیت‌پذیری» به­عنوان یکی از مؤلفه­های اصلی تحلیل­های فوکو جایگاه ویژه­ای در اندیشۀ وی دارد. تأکید او بر رؤیت‌پذیری به عنوان یکی از عوامل اصلی در شکل‌گیری علوم، و همچنین یکی از تکنولوژی­های قدرت، نشان دهندۀ این اهمیت است. استناد بر توصیفات تجسمی در تحلیل‌های فوکو سبب شده است که بسیاری از مفسران وی را فیلسوفی دیداری بدانند، ولی از دیگر سو، افشاگری او درباره جایگاه نگاه در اعمال قدرت، برخی دیگر ر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 5  issue 14

pages  149- 172

publication date 2015-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023